KN 86-15
Mortiertrekker KN 86-15, de Ost 35, Charlie mortierpeloton, 11 painfbat, De Saks Arnhem. Stond tientallen jaren in een loods op het Hembrugterrein Zaandam te wachten op restauratie, tot hij in 2013 werd aangeschaft door René Pijper en Thomas ter Berg.
De restauratie begon in oktober 2013 met het transport naar nieuwe thuishaven Nibbixwoud. Daarna volgde het uitzuigen en afborstelen van al het zand, stof, roest en andere geschiedenis. Na een paar bussen kruipolie verwerkt te hebben op alle scharnieren, draaiende onderdelen en relevante bouten en moeren kwam er weer wat beweging in.
Met de motor zijn we voorzichtig te werk gegaan: Eerst alles gecontroleerd, en een tijdelijke voorziening gemaakt voor de brandstof en om te kunnen starten. De motor tot leven gewekt en de eerste meters gemaakt met alleen de handrem als actieve rem.
De YP kwam kaal aan met de benodigde onderdelen op pallets en in kisten. De eerste weken hebben we alles gemonteerd om te kijken hoe compleet het was, en waar nodig het een en ander in model gericht. Al snel ontdekten we dat de gas/zuurstof branderset een handige hulp was en zou blijven tot het einde van het latere demontageproces.
De neus werd van een klein beetje verf voorzien om hem een eerste aanzet te geven voor het latere aanzien: In eerste instantie zou dat het 45ste zijn, omdat we de pauw van Oranje Gelderland een mooie aankleding vonden. Maar uiteindelijk is het het 11de originele painfbat Garderegiment Grenadiers geworden, omdat dit bleek uit een getekende roze inspectielijst, die we bij de demontage achter de zekeringkast vonden; zo’n vondst, daar hoopt iedereen op!
Voor het totaalplaatje en een volledige restauratie waren nog wel wat onderdelen nodig: De meeste tijd van 2014 zijn we bezig geweest met het verzamelen daarvan, en met het bespreken van een plan van aanpak.
Op 15 februari 2015 zijn we officieel van start gegaan met de demontage. In december van dat jaar waren we zo ver dat de hull en een behoorlijke partij onderdelen gestraald en opnieuw in de verf gezet konden worden. In het voorjaar van 2016 werd het tandemstel aangepakt en in de zomer de draagarmen van de voortrein, die in september weer gemonteerd werden.
In dezelfde tijd werd een start gemaakt met de demontage van de motor. Deze werd geheel gereviseerd; nieuwe cilinderbussen, zuigers, lagers, inspuitpomp etc. Eind december begon de wederopbouw, en in het voorjaar van 2017 hadden we een draaiende motor.
Ondertussen vorderde ook de algehele montage. In de aanloop naar 27 oktober 2017, de 50ste verjaardag van deze YP, hebben we daarin een sprint getrokken, waardoor we op die dag al trots naar een rollend geheel konden kijken. Daarna is alle elektra geheel vernieuwd, waarbij meer dan 300 meter installatie-draad verwerkt werd. Alle eindjes werden netjes afgewerkt met hulzen en gele krimpkous met zwart nummertje, corresponderend met het elektrische schema: Een hele klus, maar met een geweldig resultaat.
Op 28 januari 2018 hebben we onder grote belangstelling de motor met versnellingsbak teruggeplaatst. Met een paar hick-ups, wat te verwachten is. Maar voor het eerst na zoveel jaar gewoon kunnen starten via het dashboard; wat een mijlpaal!
De remmen werkend maken was de volgende uitdagende klus: Hier en daar wat luchtlek, vloeistoflek en als klap op de vuurpijl weinig tot geen remvertraging… De remmentestbank is je vriend op zo’n moment. Na zeer uitgebreid speurwerk bleek dat de nieuwe hoofdremcilinders voorzien waren van een bodemklep. Die moet er dus uit voor dit type remsysteem. Bij de tweede test hadden we dan ook meer dan 5m/s2 vertraging en de verschillen per as waren minimaal.
Daarna ging het snel: Restwerk rond de motor afronden, de deuren inhangen, de dakluiken assembleren, op de hull monteren en afstellen.
Op naar het grote moment; de kentekenkeuring bij het RDW op 12 maart 2018, 3 jaar en 1 maand na de start van de restauratie. Ter voorbereiding nog één keer alles nagelopen, doorgesmeerd en de laatste puntjes op de i gezet aan de hand van een werklijstje. ’s Morgens vertrok de YP op de dieplader richting het RDW, waar de keurmeester vrolijk werd van de goede voorbereiding met betrekking tot het papierwerk en de goede staat van het voertuig: Ja, alles is nieuw. De YP slaagde dan ook met vlag en wimpel en drie dagen later hadden we het kenteken in huis; BE-89-84. Hiermee kwam er een einde aan het restauratietijdperk, en een begin aan het nieuwe operationeel inzetbare leven van onze YP 408 PW-MT.
René Pijper en Thomas ter Berg
En de groep enthousiaste, zeer gewaardeerde helpers